Optimal büyümeye ulaşmak ve işletme maliyetlerini en aza indirmek, su ürünleri sektörünün iki ana hedefidir. Balık bağırsağında bulunan yararlı bakterilerin patojen kolonizasyonuna karşı artan bir dirençle ilişkili olduğu, sindirim sisteminin verimini arttırdığı ve yem çevirim oranını etkilediği bilinmektedir. Bununla birlikte, su ürünleri yetiştiriciliğinde bu probiotik canlı hücrelerin mi yoksa hücresiz supernatantların mı daha etkin olduğu tartışmalı bir konudur ve bu konuda karar vermeyi sağlayacak yeterli veri yoktur. Diğer yandan, probiyotiklerin ve/veya serbest hücre ekstraklarının (hücresiz süpernatant) prebiyotikler ile kombinasyonu konak sağlığını iyileştirebilecek, bağırsak bakteri büyümesini ve aktivitesini indükleyerek konakçıya avantajlı etkiler sağlama potansiyelindedir. Ancak, tüm bunların yeme uygulanışı ile ilgili sorunlar çözülmüş değildir. Probiyotik ve prebiyotikleri yem içerisinde ve bağırsakta koruyacak ve depolanabilme sürecinde avantajlar sağlayacak bir yöntem olarak mikroenkapsülasyon tekniği, endüstride uygulanma potansiyeli yüksek olan en umut verici yöntemlerden birisidir.
Gelişen karma yem üretim sektörü içinde balık yemleri üretimi yaklaşık iki milyon ton’a ulaşmış ve bu toplam üretimde Türkiye’nin payı %7 civarında kalmıştır. Bu küresel pazarda rekabet edebilmek ve mevcut payın artışını sağlayabilmek için fonksiyonel yem katkıları gibi yenilikçi ve öncü üretim stratejilerinin geliştirilmesi önem arz etmektedir. Bu projede, balık beslemede etkili bir fonksiyonel yem katkısı elde edilebilmesi için en uygun probiyotik bakteri, serbest hücre ekstraktı ve mikroenkapsülasyonda duvar malzemesi olarak kullanılabilecek prebiyotik biyopolimerin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla, öncelikle ülkemiz için önemli bir ekonomik tür olan gökkuşağı alabalığının sürdürülebilir yetiştiriciliğinde tehdit unsuru olan patojenlerine karşı yapılacak invitro testler ile en etkili laktik asit bakterileri (LAB), hücre ekstrakları ve uygun prebiyotik maddelerin belirlenmesi sağlanacaktır. Daha sonra, mikroenkapsül formları formülize edilecek ve yapılacak invivo testlerle büyüme performansı, immün sistem üzerine etkileri ve hastalık direncine karşı etkileri belirlenecektir. Belirlenen hedeflere ulaşabilmek için Su Ürünleri Mühendisliği disiplininin işleme teknolojisi, mikrobiyoloji, yetiştiricilik ve hastalıklar gibi farklı alanlarında uzman araştırıcılardan oluşan bir ekip ile çalışılacaktır. Planlanan bu proje; geliştirilen fonksiyonel yem katkıları ile gökkuşağı alabalığı yetiştiriciliğinde hastalıklardan kaynaklanan balık kayıplarının önlenebilmesi tedavi maliyetlerinin düşürülmesi; antibiyotik kullanımının azaltılması, antibiyotik direnç mekanizmalarının gelişimi, çevre kirliliği ve kalıntı gibi çevresel ve sağlık sorunlarının önlenmesi; geliştirilen ürünün ticarileştirilme potansiyelinin yüksekliği ve buna bağlı olarak sanayi iş birliklerinin sağlanması potansiyelindedir.
