Müsilaj (deniz salyası), denizlerde aşırı artış gösteren fitoplanktonik ya da bentik alglerin çevresel stres koşullarında ürettikleri ve hücre dışına saldıkları jelimsi yapıdaki organik maddedir. Müsilaj, esas olarak karbonhidratlardan oluşmakta olup, bunlara ek olarak çeşitli organik maddeler, bakteri ve virüsler bu birikim içinde yer alabilmektedir. Deniz suyunda azot ve fosfor konsantrasyonlarının artışı, durgun hava şartları ve yüksek sıcaklık, fitoplankton artışını ve müsilaj oluşumuna neden olan hücre içi salgılarını artırmaktadır.
Canlıların ölüp, bozuşması ile oluşan “deniz karı” olarak adlandırılan organik yapılar denizlerde yaygın görülen doğal oluşumlardır. Ancak, ısınma ve tabakalaşmanın etkisiyle bu oluşumların bir araya gelmesiyle kilometrelerce genişliğe ulaşabilen müsilaj oluşmaktadır. Müsilaj su kolonunda uzun süre kalabilmekte, dibe çöktüğünde zemini kaplayabilmekte, parçalanma sürecinde suda oksijen eksikliğine yol açabilmektedir. Dip canlılarının üzerini kaplayarak biyolojik çeşitliliği olumsuz etkilemesi, bozuşma sürecinde kötü koku ve görünüme neden olması, bazı virüs ve bakterileri içerebilmesi nedeniyle zararlı patojenlerin yayılmasında rol oynama potansiyeli müsilaj olayının olumsuz çevresel etkileri olarak değerlendirilmektedir.
Fakültemiz tarafından İskenderun ve Mersin Körfezi’nde birçok denizel izleme çalışması yapılmıştır. İskenderun Körfezinde halen izleme çalışmaları sürdürülmekte olup, bu çalışmalar kapsamında su kalitesi ölçümlerinin yanı sıra, aşırı artışlara ve müsilaj vb. olaylara yol açan potansiyel zararlı fitoplankton türleri de detaylı olarak incelenmektedir.
Prof. Dr. Sevim POLAT
